ауыҙға һалыу

отправить книги почтой — почта аша китап һалыу

отправить теплоход — теплоход ебәреү

отправить в рот — ауыҙға һалыу

отправить на тот свет — теге донъяға оҙатыу

прозевать автобус — автобустан тороп ҡалыу

считать галок — ауыҙ асып ҡалыу, асыҡ ауыҙ (мәшәү) булыу

переброситься через забор — ҡойма аша һикереп сығыу

огонь перебросился на соседний дом — ут күрше йортҡа күсте

переброситься мячом — туп ырғытышыу

переброситься несколькими словами — бер-ике ауыҙ һүҙ әйтешеп алыу

класть ребёнка в постель — баланы йоҡларға һалыу

класть книги на место — китаптарҙы урынына ҡуйыу

класть платок в карман — ҡулъяулыҡты кеҫәгә һалыу

класть деньги в сбербанк — аҡсаны һаҡлыҡ банкыһына һалыу

класть в больницу — хәстәханаға һалыу

класть печать — мөһөр баҫыу

класть клеймо — тамға һалыу

класть кашу в тарелку — тәрилкәгә бутҡа һалыу

класть сахар в чай — сәйгә шәкәр һалыу

класть масло в кашу — бутҡаға май һалыу

класть краску на холст — киндергә буяу яғыу

класть косметику — косметика һалыу

класть фундамент — нигеҙ һалыу

класть печь — мейес сығарыу

класть все силы в работу — бар көстө эшкә һалыу

класть голову (жизнь, живот) за кого и без доп. — баш һалыу, һәләк булыу

класть оружие — ҡорал һалыу (үҙ-үҙеңде еңелгән тип таныу)

класть (земные) поклоны — баш эйеү

класть пятно на кого-что — тап төшөрөү, хурлау

класть яйца — йомортҡа һалыу

класть зубы на полку — ауыҙҙы сөйгә элеү (ас ултырыу)

класть в карман — үҙләштереү, үҙ кеҫәһенә һалыу (тығыу)

класть в основу — нигеҙ итеп алыу

класть в рот кому — ауыҙына сәйнәп һалыу

класть под сукно — баҫырып һалып ҡуйыу

пальцы в рот не клади — ауыҙ асып торма, уяу бул

большой рот — ҙур ауыҙ

маленький рот — бәләкәй ауыҙ

открывать рот — ауыҙ асыу

раскрыть рот — ауыҙ асыу

в семье пять ртов — ғаиләлә биш кеше

зажать (закрыть, заткнуть) рот кому — ауыҙын ябыу

разинуть (раскрыть) рот: — 1) һүҙ башлау, һөйләү, ауыҙ асыу

2) ныҡ иғтибарһыҙ булыу, ауыҙ асыу; 3) аптырап ҡалыу, ауыҙ асыу; набрать воды в рот — ауыҙға йөҙөк йәшереү, һыу уртлау, ләм-мим өндәшмәү

смотреть (глядеть) в рот кому — ауыҙына ҡарап тороу

в рот не возьмёшь — ауыҙға алғыһыҙ

пальца в рот не клади — бик тилбер

өлөшөн ашатмаҫ, буш ҡалмаҫ; разжевать и в рот положить — ауыҙына сәйнәп ҡаптырыу

набрать корзину ягод — бер кәрзин еләк йыйыу

набрать опыт работы — эш тәжрибәһе туплау

набрать рабочих на завод — заводҡа эшселәр алыу

набрать темпы в работе — эштә темпты шәбәйтеү

набрать номер телефона — телефон номерын йыйыу

набрать статью петитом — мәҡәләне петит менән йыйыу

набрать воды в рот — ауыҙға һыу уртлау, ауыҙ йомоу, ләм-мим өндәшмәү

зевать спросонья — уяныр-уянмаҫ иҫнәү

зевать по сторонам — тирә-яҡҡа ауыҙ асып ҡарап тороу

ни стать, ни сесть — баҫып та, ултырып та булмай

стать на цыпочки — аяҡ осона баҫыу

стать у стены — стена эргәһенә баҫыу

стать в очередь — сиратҡа тороу

стать на вахту — вахтаға тороу

стать на замену — алмашҡа баҫыу

лошадь стала — ат туҡтаны

часы стали — сәғәт туҡтаған

отряд стал в школе — отряд мәктәптә урынлашты

стать на ночёвку — ҡунырға туҡталыу

стать на защиту истины — хаҡлыҡты яҡлар өсөн күтәрелеү

стать в копеечку — бик арзанға төшөү

стал вопрос — мәсьәлә килеп сыҡты

во что бы то ни стало — ни генә булмаһын, нисек кенә булмаһын

стать в тупик — ауыр хәлдә ҡалыу

стать между кем — кемдеңдер араларына инеү, араларын боҙоу

стать на колени — теҙ сүгеү, буйһоноу

река стала — йылға туңды

стать на ноги: — 1) һауығыу, аяҡҡа баҫыу

2) үҙаллылыҡ алыу, аяҡҡа баҫыу; стать у власти — хакимлыҡты алыу

он стал учиться — ул уҡый башланы

стало светать — яҡтыра башланы

не стану спать — йоҡламаясаҡмын

он этого не станет делать — ул быны эшләмәйәсәк

стать взрослым — өлкән кеше булыу

стать агрономом — агроном булып китеү

стать постарше — олоғая төшөү

стало светло — яҡтырып китте

мне стало не по себе — уңайһыҙланып киттем

у меня что-то стало с сердцем — йөрәгемә әллә ни булды

не стало сил — көс бөттө

его не стало — ул үлде

стало быть — тимәк, шулай булғас

станет с кого — -нан/-нән булыр (көт тә тор)

красивая стать — матур һын

под стать: — 1) чему (подобен) оҡшаш булыу, һымаҡ (кеүек) булыу

2) кому-чему (в соответствии с кем-чем) -ға/-гә тура килеү (килеп тороу); с какой стати? — ни өсөн әле?, нишләп әле?, нилектән әле?

хлопать по плечу — ҡулбашына һуғыу

хлопать кнутом — сыбыртҡы шартлатыу

хлопать артисту — артисҡа ҡул сабыу

хлопать глазами — аптырап ҡарап тороу, ауыҙ асып тороу

хлопать ушами: — 1) аңшайыу, ишеткәндә (тыңлағанда) аңламау

в горле пересохло — тамаҡ кипте

болезни горла — тамаҡ ауырыуҙары

кровь идёт горлом — боғаҙҙан ҡан килә

горло бутылки — шешә ауыҙы

горло залива — ҡултыҡ тамағы

дыхательное горло анат. — ҡурылдай, боғарлаҡ

по горло муйындан; дел по горло — эш муйындан

поперёк горла стать (встать и т.п.) — тамаҡҡа таш булып (арҡыры) тороу

взять (брать, схватить) за горло — алҡымдан алыу

наступить на горло кому — алҡымға йәбешеү

во всё горло (кричать, петь и т.п.) — тамаҡ ярылғансы, тамаҡ ярып (йыртып) (ҡысҡырыу, йырлау һ.б.)

пристать с ножом к горлу — тамаҡҡа бысаҡ терәү (ниҙер талап итеү)

сыт по горло: — 1) бик туҡ, бер ҡабыр урын юҡ

2) чем туйҙырған, артығы менән еткән; по горло сыт приключениями — мажаралар (баштан үткәндәр) артығы менән еткән

обжечься горячим чаем — ҡайнар сәйгә бешеү

обжечься кислотой — кислотаға яныу

обжечься на сомнительной затее — ышанысһыҙ эштә отолоу

он рискнул, да обжёгся — ул тәүәккәлләгәйне лә, тик ауыҙы беште

поднять мешок — тоҡто күтәреп алыу

поднять штангу — штанга күтәреү

поднять ребёнка — бала күтәреү

поднять фундамент — нигеҙҙе күтәрә биреү

поднять уровень воды — һыуҙың кимәлен күтәрә төшөү

поднять в глазах людей — кешеләр алдында үҫтереп ебәреү

поднять давление пара — парҙың баҫымын арттырыу

поднять урожай — уңышты күтәреү

поднять цены — хаҡтарҙы күтәреү

поднять настроение — кәйефте яҡшыртыу

поднять пар — пар күтәреү

поднять целину — сиҙәм күтәреү

поднять глаза — күтәрелеп ҡарау

поднять голову — башты юғары тотоу, кәйефләнеү

поднять голос — ҡаты әйтеү, ҡырҡа киҫеп әйтеү

поднять меч (оружие) — ҡорал күтәреү, ҡорал менән ҡаршы сығыу

поднять на воздух — һауаға осороу, шартлатыу

поднять на смех кого — көлкөгә ҡалдырыу

поднять перчатку — дуэлде ҡабул итеү

поднять архив — архивты ҡарап сығыу

поднять чемодан на третий этаж — сумаҙанды өсөнсө ҡатҡа мендереү

поднять руку — ҡул күтәреү

поднять воротник — яғаны күтәреү

поднять флаг — флаг күтәреү

поднять упавшего человека — йығылған кешене торғоҙоу

поднять повалившийся забор — ауған ҡойманы торғоҙоу

поднять больного — ауырыуҙы аяҡҡа баҫтырыу

поднять хозяйство — хужалыҡты аяҡҡа баҫтырыу

поднять полк в атаку — полкты атакаға күтәреү

поднять шум — тауыш ҡуптарыу

поднять дело против кого-л. — кемгәлер ҡаршы эш ҡуҙғатыу

скосить рожь — арышты сабып алыу

скосить полотнище при кройке — бескәндә тауарҙы ҡыйып ебәреү

скосить глаза — күҙҙәрҙе салшайтыу

скосить рот — ауыҙҙы ҡыйшайтыу

утереть слёзы — күҙ йәштәрен һөртөү

утереть рот — ауыҙҙы һөртөп алыу

утереть нос — танауына сиртеү

выполоскать бельё — кер сайҡау

выполоскать рот — ауыҙ сайҡау

завалить яму — соҡорҙо күмеп ҡуйыу

завалить вход в пещеру — мәмерйәнең ауыҙын күмеп китеү

завалить дорогу брёвнами — юлды бүрәнә менән ҡаплау

завалить магазин товарами — магазинға тауар килтереп тултырыу

завалить заказами — заказдар менән күмеү

завалить телегу — арбаны ауҙарыу

завалить свою работу — эшеңде алып барып сығара алмау

завалить экзамен — имтиханды тапшыра алмау